من ندانم به نگاه تو
چه رازیست نهان
که مر آن راز توان دیدن و گفتن نتوان
که شنیده است نهانی که در آید در چشم
یا که دیده است پدیدی که نیاید بزبان
یک جهان راز در آمیخته داری به نگاه
در دو چشم تو فروخفته مگر راز جهان
چو بسویم نگری لرزم و با خود گویم
که جهانی است پر از راز بسویم نگران
بسکه در راز جهان خیره فرو ماندستم
شوم از دیدن همراز جهان سرگردان.
***
چه جهانی است جهان نگه آنجا که بود
از بد و نیک جهان هرچه بجویند نشان
گه از او داد پدید آید و گاهی بیداد
گه از او درد همی خیزد و گاهی درمان
نگه مادر پر مهر نموداری از این
نگه دشمن پر کینه نشانی از آن
به دمی خانۀ دل گردد از او ویرانه
به دمی نیز ز ویرانه کند آبادان.
جان ما هست به کردار گران دریائی
که دل و دیده برآن دریا باشد دو کران
دل شود شاد چو چشم افتد بر زیبائی
چشم گرید چو دل مرد بود ناشادان
زانکه طوفان چو به دریا ز کرانی خیزد
به کران دگرش نیز بزاید طوفان.
باشد اندیشۀ ما و نگه ما چون باد
بهر انگیختن طوفان بر بسته میان
تن چو کشتی همه بازیچۀ این طوفان است
وندرین بازی تا دامگه مرگ روان
ای خوش آنگاه که طوفان شود از مهر پدید
تا بطوفان بسپارد سر و جان کشتیبان
***
هر چه گوید نگهت همره او دان باور
هر چه گوید سخنت همسر او دار گمان
گه نمایندۀ سستی و زبونی است نگاه
گه فرستادۀ فرّ و هنر و تاب و توان
زود روشن شودت از نگه برّه و شیر
کاین بود بره بیچاره و آن شیر ژیان
نگه بره ترا گوید بشتاب و ببند
نگه شیر ترا گوید بگرِیز و نمان !
نه شگفت ار نگه اینگونه بود زانکه بود
پرتوی تافته از روزنۀ کاخ روان
گر ز مهر آید چون مهر بتابد بر دل
ور زکین زاید در دل بخلد چون پیکان.
***
یاد پر مهر نگاه تو در آن روز نخست
نرود از دل من تا نرود از تن جان
چو شدم شیفتۀ روی تو ، از شرم مرا
بر لب آوردن آن شیفتگی بود گران
بگلو در ، بفشردی ز سخن ، شرم گلو
بدهان در ، بزدی مشت گران
نارسیده بزبان ، شرم رسیدی بسخن
لرزه افتادی هم بر لب و هم بر دندان!
من فرو مانده در اندیشه که ناگاه نگاه
جست از گوشۀ چشم من و آمد بمیان
در دمی با تو بگفت آنچه مرا بود بدل
کرد دشوارترین کار ، بزودی آسان
تو بپاسخ نگهی کردی و در چشم زدن
گفتنی گفته شد و بسته شد آنگه پیمان
***
من برآنم که یکی روز رسد در گیتی
که پراکنده شود کاخ سخن را «بنیان»
به نگاهی همه گویند بهم راز درون
واندرآن روز رسد روز سخن را پایان
به نگه نامه نویسند و بخوانند سرود
هم بخندند و بگریند و بر آرند فغان
بنگارند نشانهای نگه در دفتر
تا نگهنامه چو شهنامه شود جاویدان!
خواهم آن روز شوم زنده و با چند نگاه
چامه در مهر تو پردازم و سازم دیوان.
ور شگفت آیدت اکنون ز نهان گوئی من
که چنان کار شگرفی شود آسان بچه سان
گویم آسان شود ار نیروی شیرافکن مهر
تهمتن وار ، در این پهنه براند یکران!
من مگر با تو نگفتم سخن خود به نگاه
تو مگر پاسخم از مهر ندادی چونان؟
بود آن پرسش و پاسخ همه در پرتو مهر
ورنه این راز بماندی بمیانه پنهان
مردمان نیز توانند
سخن گفت بچشم
گر سپارند ره مهر هماره همگان
بِیگمان مهر در آینده بگیرد گیتی
چیره بر اهرمن خیره سر آید یزدان
آید آنروز و جهانرا فتد آن فرّه بچنگ
تیر هستی رسد آن روز خجسته بنشان
آفریننده بر آساید و با خود گوید:
تیر ما هم بنشان خورد زهی سخت کمان!
***
در چنان روز مرا آرزوئی خواهد بود
آرزوئی که همی داردم اکنون پژمان
خواهم آن دم که نگه جای سخن گیرد و من
دیده را بر شده بینم بسر تخت زبان
دست بیچاره برادر که زبان بسته بود
گیرم وگویم: هان داد دل خود بستان
به نگه باز نما هر چه در اندیشۀ تست
چو زبان نگهت هست بزیر فرمان
ایکه از گوش و زبان ناشنوا بودی و گنگ
زندگی نو کن و بستان ز گذشته تاوان
با نگه بشنو و بر خوان و بسنج و بشناس
سخن و نامه و داد و ستم و سود و زیان
نام مادر به نگاهی بر و شادم کن از آنک
مُرد با اندُه خاموشیت آن شادروان
گوهر خود بنما تا گهری همچو ترا
بدگهر مادر گیتی نفروشد ارزان
سلام قبلا این شعرو توی وبلاگ پشوتن خونده بودم
و لذت برده بودم
و بسیار عالی بود
شعرهای زیبایی را انتخاب میکنید
موفق باشید
من یک وقتی، بیت اول این شعرو بلد بودم. بعدش یادم رفت. فراموش کردم ینی. هیچ وقت هم نگشته بودم دنبال شاعر.
ممنون که نوشتی.
چه جالب ! اولین باری که این شعرو خوندم اخساس کردم آشناست اما هیچی رو یادم نمیاره !! خالا می فهمم که من هم مثل محسن احتمالا یه وقتی اولین بیت رو حفظ بودم بدون بقیه اش یا نام شاعرش و یادم رفته ... و البته هنوز معتقدم که زیباترینش هم همونه .
آفرین به این «نگه نامه»!
در این شعر آهنگین و مهربان و موزون چقدر قشنگ و با حوصله به همه ی انواع نگاه ها پرداخته شده است. خیلی لذت بردم و از خواندنش با صدای بلند احساس سبکبالی می کنم.
این قسمت شعر به نظرم اوج آن است:
من برآنم که یکی روز رسد در گیتی
که پراکنده شود کاخ سخن را «بنیان»
به نگاهی همه گویند بهم راز درون
واندرآن روز رسد روز سخن را پایان
به نگه نامه نویسند و بخوانند سرود
هم بخندند و بگریند و بر آرند فغان
بنگارند نشانهای نگه در دفتر
تا نگهنامه چو شهنامه شود جاویدان!
و جالبتر اینکه شاعر ابتدا در این قسمت می گوید آرزو دارد بینان سخن پراکنده شود و همه با نگاه با هم راز دورنشان را بگویند ولی قبول دارد که شهنامه جاویدان است!
از شما و فلوار هر دو بسیار سپاسگزارم
سپاسگزارم آقای رشاد گرامی
حیف شد که اون هفته آنلاین نبودم
اما دریغم میاد که نگم... این شعر کلمه ی عربی نداره... غیر از { بنیان } شاید ... شعری ست معاصر اما در قالبی کهن... شاعر شعر رو خطاب به برادر ش نوشته که گویا توانایی صحبت نداشته-دوست ندارم بنویسم لال بوده- و صحبتهایی که آدمی تنها با نگاهش میکنه زیباترین و موثرترین صحبتهاست... خیلی خوشحال شدم که فیلم صامت آرتیست امسال جزء بهترین فیلمهای منتخب آکادمی اسکار بود... رندی میگفت که هنر پیشه های فیلم با نگاهشون این همه جایزه درو کردن!
زیباترین بیتهای این شعر رو پروانه بانو گلچین کردن که ازشون سپاسگزارم